شوانوما

تعریف

یک تومور خوش خیم بافت نرم است که از سلول های غلاف عصب (سلول های شوان- Schwan) منشاِ میکیرد. شوانوما معمولا از اعصاب بزرگ بدن منشا میگیرند.

یافته های بالینی

این تومور در هر سنی میتواند دیده شود اما بیشتر در سنین ۲۰ تا ۵۰ سالگی شایع است. در هردو جنس به یک میزان دیده میشود.بطور معمول این تومور بصورت یک توده دردناک بروز میکند. این درد با اعمال فشار بر روی تومور زیادتر میشود . درد ممکن است در مسیر عصب بدو طرف انتشار یابد. با ضربه زدن روی تومور ممکن است احساس برق گرفتگی بدلیل تحریک عصب درگیر ایجاد شود.ممکن است این تومور بدون درد باشد و تنها بصورت یک توده بروز نماید. در هنگام معاینه این تومور در جهت عمود بر امتداد مسیر عصب متحرک است اما در امتداد مسیر عصب متحرک نمیباشد. بیشتر شوانوم ها کوچکتر از ۵ سانتی متر هستند. این در حالی است که بیشتر تومور های بدخیم غلاف اعصاب از ۵ سانتی متر بزرگترند. این تومور بیشتر از اعصاب بزرگ سر و گردن و نیز اعصاب بزرگ سطوح شکمی اندام ها منشاِ میگیرد. در اندام فوقانی از اندام تحتانی شایعتر است و از همه بیشتر عصب مدین را درگیر میکنئد. در اندام تحتانی بیشتر در خلف زانو در محل دوشاخه شدن عصب سیاتیک به اعصاب تیبیال و پرونِال مشترک دیده میشود.

یافته های رادیوگرافیک

رادیوگرافی ساده معمولا نرمال است و یا سایه ای از بافت نرم را در محل تومور نشان میدهد.

در ام آر آی  بصـورت یـک تـوده دوکـی شـکل در مسـیر عصـب مبتـلا کـه در T1تیـره و در T2روشـن اسـت در نمـای کرونـال یـا سـاژیتال دیـده میشـود(شکل۱).
 Split fat signبــه دو شــاخه شــدن چربــی اطــراف تومــور کــه در ام آر آی نمای T1کرونــال یــا ســاژیتال دیــده میشــود، اطــلاق میگــردد.
Target signدر ام آر آی نمای T2دیـده میشـود. در محیـط high signalو در مرکـز low signalاسـت. بـرای دیـدن ایـن نمـا، کات ام آر آی بایـد عمـود بـر مسـیر عصـب باشـد.
 Spoon signدر سونوگرافی، شوانوم و عصب منشآ گرفته از ان بصورت قاشق دیده میشوند که تومور بصورت خود قاشق و عصب منشاِ گرفته از آن بصورت دسته قاشق است.

شکل ۱- آم آر آی بیمار مبتلا به شوانوم که توده تومور بصورت دوکی شکل در آن دیده میشود.

درمان

درمان این تومور مانند بسیاری از تومورهای بافت نرم در اندامها جراحی است. در حین عمل جراحی  معمولآ تومور به راحتی و بدون ایجاد آسیب به عملکرد عصب از عصب جدا میشود . با این وجود  آسیب گذرای عصب حین جراحی که معمولا بصورت بدتر شدن موقت  احساس گزگز شدن پس از عمل خود را نشان میدهد در حدود یک سوم بیماران دیده میشود. این خطر در تومورهای بزرگتر از ۳ سانتی متر، بیماران مسن تر از ۵۰ سال، و یا بیمارانی که تومور را مدتهای مدیدی داشته اند بیشتر است.  این تومور بدلیل محتوی چربی زیاد در داخل تومور به رنگ زرد دیده میشود.(شکل ۲).

شکل ۲-شوانوم خارج شده از کف دست خانم ۵۰ ساله.