آرتروز هیپ(مفصل ران) یا استئوآرتریت هیپ

تعریف استئوآرتریت هیپ

استئوآرتریت که گاهی اوقات آرتریت “فرسایشی” نامیده می شود که یک بیماری شایع است که بسیاری از افراد در طی میانسالی یا پیری به آن مبتلا میشوند. در سال ۲۰۱۱، بیش از ۲۸ میلیون نفر در ایالات متحده آمریکا مبتلا به استئوآرتریت بودند. این می تواند در هر گونه مفصلی در بدن اتفاق بیفتد، اما اغلب در مفصل های تحمل کننده وزن، مانند مفصل ران، و زانو ایجاد می شود.

آناتومی

هیپ(مفصل ران) یکی از بزرگترین مفاصل بدن است. این یک “توپ و کاسه” مشترک است. کاسه توسط استابولوم تشکیل شده است که بخشی از استخوان لگن بزرگ است. توپ سر فمور (استخوان ران) است .
سطوح استخوانی توپ و کاسه با غضروف مفصلی، یک ماده صاف و لغزنده پوشانده شده است که محافظت و پوششی بر روی سطح  استخوان را ایجاد می کند و به استخوان اجازه میدهد که براحتی  حرکت کرد.

سطح مفصل توسط یک پوشش نازک به نام سینوویوم پوشیده شده است. در یک ران سالم، سینوویوم یک مقدار کمی از مایع تولید می کند که غضروف را روان و کمک به حرکت می کند.

چگونگی ایجاد استئوآرتریت هیپ

در استئوآرتریت، غضروف در مفصل ران به تدریج و با گذشت زمان فرسوده می شود. همانطور که غضروف فرسوده می شود، ناصاف تر  و خشن تر می شود و فضای مفصلی محافظ بین استخوان ها کاهش می یابد. این می تواند به سایش  استخوان روی استخوان  منجر شود. برای جبران غضروف فرسایش یافته، استخوانهای آسیب دیده ممکن است شروع به رشد به سمت خارج و تشکیل خارهای استخوانی (osteophytes) کنند(شکل ۱).

استئوآرتریت به آرامی پیشرفت می کند و درد در طول زمان بدتر می شود.

شکل ۱- سمت چپ مفصل هیپ طبیعی و سمت راست مفصل هیپ دچار اوستئوآرتریت هیپ را نشان میدهد.

علت ایجاد اوستئوآرتریت هیپ

استئوآرتریت هیچ علت خاصی ندارد، اما عوامل خاصی وجود دارد که ممکن است شما را به احتمال زیاد به بیماری تبدیل کند، از جمله:

افزایش سن
سابقه خانوادگی استئوآرتریت
آسیب قبلی به مفصل ران مثل سابقه شکستگی استابولوم یا در رفتگی مفصل ران.
چاقی
تشکیل نامناسب  مفصل ران در هنگام تولد، یک بیماری شناخته شده به عنوان دیسپلازی رشد در ران

ابتلا به بیماری لغزش سر استخوان فمور در نوجوانی

ابتلا به بیماری پرتس در نوجوانی
حتی اگر شما هیچکدام از عوامل خطرساز ذکر شده در بالا را ندارید، هنوز هم می توانید به استئوآرتریت هیپ مبتلا شوید

یافته های بالینی

استئوآرتریت مفصل ران باعث درد و سفتی می شود. این بیماری می تواند باعث  سختی برای انجام فعالیت های روزمره مانند خم شدن برای بستن بند کفش، بلند شدن از حالت نشسته بر روی صندلی یا پیاده روی بشود

شایعترین علامت استئوآرتریت  درد در اطراف مفصل ران است. معمولا درد به آرامی پیشرفت می کند و در طول زمان بدتر می شود، حتی ممکن است شروع ناگهانی نیز داشته باشد بویژه پس از یک مسافرت یا یک فعالیت بدنی بیشتر از حد معمول بدن. درد و سفتی ممکن است در صبح، یا بعد از نشستن یا استراحت برای مدتی، بدتر باشد. با گذشت زمان، علائم دردناک بیشتر می شود، از جمله درد در طول استراحت و یا در شب. علائم دیگر عبارتند از:

درد در کشاله ران یا ران  که به باسن یا زانوی شما می رسد
درد که با فعالیت بدنی شدید بیشتر میشود.
خشکی در مفصل ران، که باعث می شود راه رفتن یا خم شدن دشوار باشد
“قفل شدن” یا “چسباندن” مفصل و سر و صدای خرد شدن(خراشیدگی) در طی حرکت ناشی از قطعات شل غضروفی و ​​دیگر بافتها، دخالت در حرکت صاف ران. این حالت باعث بروز مشکل هنگام سوار و پیاده شدن از ماشین میشود.
محدود شدن حرکت در مفصل ران که بر توانایی پیاده روی تاثیر می گذارد و ممکن است باعث ایجاد لنگش شود
افزایش درد مفصل در آب و هوای بارانی

در طول مدت قرار ملاقات، دکتر شما با شما درباره علائم و تاریخچه پزشکی شما صحبت خواهد کرد، یک معاینه فیزیکی را انجام داده و احتمالا از آزمایشات تشخیصی مانند اشعه ایکس استفاده میکند.

درمان

از آنجا که استئوآرتریت به تدریج در طول زمان بدتر می شود، هر چه زودتر شروع به درمان کنید، بیشتر احتمال دارد که شما  بتوانید تاثیر آن را بر زندگی خود کاهش دهید. اگرچه هیچ درمانی برای برگشت روند استئوآرتریت وجود ندارد، گزینه های درمان بسیاری وجود دارد که به شما کمک می کند تا درد را کنترل کنید و به فعالیت ادامه دهید.

درمان غیر جراحی

همانند سایر مفاصل مبتلا به آرتریت، درمان اولیه استئوآرتریت استخوان ران بدون جراحی است. پزشک ممکن است طیف وسیعی از گزینه های درمان را توصیه کند.

تغییر سبک زندگی : برخی تغییرات در زندگی روزمره شما می تواند مفصل ران را حفظ کند و پیشرفت استئو آرتریت را کند نماید.

• به حداقل رساندن فعالیت هایی که شرایط را تشدید می کنند، از قبیل بالا رفتن از پله ها.

• تغییر از فعالیت های بدنی شدید (مانند دویدن یا تنیس) به فعالیت های کم شدت تر (مانند شنا و دوچرخه سواری) فشار کمتری روی استخوان ران شما ایجاد می کند.

• از دست دادن وزن می تواند استرس بر روی مفصل ران را کاهش دهد و باعث کم شدن درد و افزایش عملکرد شود.

فیزیوتراپی:  تمرینات خاص می تواند به افزایش محدوده حرکت و انعطاف پذیری کمک کند، همچنین باعث تقویت عضلات در ران و پای شما می شود. پزشک یا فیزیوتراپیست شما می تواند به ایجاد یک برنامه تمرینی فردی که به نیازهای شما و شیوه زندگی کمک می کند کمک نماید.

دستگاه های کمکی:  استفاده از ابزارهای پیاده روی مانند یک عصا یا واکر می تواند تحرک و استقلال را بهبود بخشد. با استفاده از ابزارهای کمک کننده مانند یک گیره دسته بلند برای برداشتن اشیائ روی زمین ، به جلوگیری از حرکاتی که ممکن است باعث درد شود کمک خواهد کرد.

داروها:  اگر درد شما بر روی زندگی روزانه شما تاثیر می گذارد یا با سایر روش های غیر جراحی تسکین  نمی یابد، ممکن است پزشک شما داروهای مسکن را به برنامه درمان خود اضافه کند.

• استامینوفن یک داروی ضد درد است که می تواند در کاهش درد خفیف موثر باشد. با این حال، استامینوفن مانند  تمام داروها می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند و با داروهای دیگر  تداخل اثر داشته باشد. می توانید در مورد اثرات جانبی بالقوه دارو  از دکتر خود راهنمایی بخواهید.

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) ممکن است درد  و التهاب را کاهش دهند. در امریکا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی که بدون نسخه قابل دسترسی برای بیماران هستند شامل ناپروکسن و ایبوپروفن است. داروهای  ضد التهابی غیر استروئیدی دیگر با نسخه قابل دسترسی میباشند.

• کورتیکواستروئیدها (همچنین به عنوان کورتیزون شناخته می شوند) عوامل ضد التهابی قوی هستند که می توانند بصورت  خوراکی مصرف شوند یا به داخل مفصلی دردناک تزریق شوند. بیماران عزیز توجه داشته باشند که تزریق داخل مفصلی یک روش استاندارد درمان آرتروز مفاصل است که به برطرف شدن درد آرتروز کمک میکند و باعث پوکی استخوان نمیشود. تسکین درد ممکن است مدت ها طول بکشد که البته بسته به شدت آرتروز و رعایت توصیه های درمانی توسط بیمار است.

جراحی

اگر درد شما در اثر آرتریت باعث ناتوانی شود و به درمان غیر جراحی پاسخ ندهد، پزشک شما ممکن است عمل جراحی را توصیه کند .

استئووتومی:   با انجام شکستگی کنترول شده در سر استخوان ران یا استابولوم موقعیت اجزاء مفصل ران نسبت بیکدیگر  تغییر می یابد تا فشار غیر طبیعی  از مفصل ران برداشته شود. این روش فقط به ندرت برای درمان استئوآرتریت ران استفاده می شود.

تعویض سطح پوششی مفصل ران:  در این روش تعویض مفصل ران، استخوان و غضروف آسیب دیده در استابولوم (کاسه مفصل ران) برداشته شده و با یک پوسته فلزی جایگزین می شود. همچنین، سر استخوان ران، برداشته نمی شود، بلکه به وسیله یک پوشش فلزی صاف پوشش داده می شود.

تعویض کامل مفصل هیپ:  پزشک شما هر دو طرف مفصل ران شامل کاسه مفصل(استابولوم) و سر  استخوان فمور را برداشته و سپس مفصل جدید فلزی، پلاستیکی یا سرامیکی را برای بازسازی عملکرد ران کارگذاری میکند(شکل ۲).

شکل۲ -شکل شماتیک تعویض کامل مفصل ران.

عوارض جانبی: بیماران عزیز توجه داشته باشند که  ممکن است با هر جراحی عوارض همراه باشد. این عوارض در تمام مراکز جراحی ارتوپدی دنیا وجود دارند و دلیل بیشتر آنها بطور کامل شناخته شده نیست.  با این وجود پزشک شما  اقدامات لازم را برای به حداقل رساندن خطرات انجام خواهد داد. شایع ترین عوارض همراه  جراحی عبارتند از:

• عفونت

• خون ریزی بیش از حد

• لخته شدن خون

• در رفتگی هیپ

• نابرابری طول اندام: هرچند نابرابری طول اندام برای بیماران نامطلوب است اما بیاد داشته باشید که هدف اصلی جراحی کاهش درد و فراهم آوردن فعالیت برای بیمار است.

• آسیب به عروق خونی یا اعصاب

توانبخشی

بعد از هر نوع جراحی برای استئوآرتریت مفصل ران، یک دوره بهبودی وجود دارد. زمان بازیابی و توانبخشی بستگی به نوع عمل جراحی  و البته میزان همکاری و انگیزه بیمار برای بازیافتن عملکرد ازدست رفته مفصل دچار اوستئوآرتریت دارد.

پزشک شما ممکن است فیزیوتراپی را توصیه کند تا به شما کمک کند تا قدرت و دامنه حرکتی مفصل هیپ را دوباره به دست آورید . بعد از عمل، ممکن است لازم باشد از یک عصا یا یک واکر برای یک مدت استفاده کنید. ممکن است تا مدت زمانی پس از عمل جراحی شما لنگش داشته باشید.

در اغلب موارد جراحی  درد استئوآرتریت را کاهش می دهد و امکان انجام فعالیت های روزانه را آسان تر می کند.