تومورهای ستون فقرات

تعریف

سرطان اولیه اولیه ستون فقرات از سلول های داخل نخاعی یا ساختارهای اطراف آن (استخوان ها، بافت ها، یا اعصاب ستون فقرات) ایجاد می شود.

نخاع بخشی از سیستم عصبی مرکزی (CNS)، شامل بافت عصبی است که از پایه مغز بطرف پائین بدن از طرف پشت گسترش می یابد. نخاع  توسط سه غشاء محافظ احاطه شده است و درون مهره ها محصور میباشد. نخاع پیغام های مهم بین مغز و بقیه بدن را حمل می کند.

سرطان ستون فقرات یک بیماری نسبتا نادر است، در مردان کمی شایعتر از زنان است

گسترش سرطان از بافت های دیگر بدن به ستون فقرات( متاستاز) بسیار بیشتر اتفاق می افتد، و بروز آن حدود ۱۰ برابر تومورهای اولیهتخمین زده میشود.

چگونگی ایجاد تومور در ستون فقرات

مغز و نخاع با هم سیستم عصبی مرکزی (CNS) را تشکیل می دهند. سرطان می تواند در CNS شروع شود یا، به طور شایعتر، می تواند به آنجا گسترش یابد.

تومورهای اولیه نخاع یا ستون فقرات تومورهایی هستند که از سلولهای داخل نخاعی(شکل ۱)  یا از ساختارهای اطراف آن تشکیل شده اند. همانطوریکه پیشتر گفته شد،بیشتر تومورهای ستون فقرات تومورهای متاستاتیک هستند که از محل دیگری در بدن به ستون فقرات گسترش می یابند(شکل ۲).

عوامل خطر زا برای ایجاد تومورهای ستون فقرات

علل تومورهای ستون فقرات هنوز تا حد زیادی ناشناخته است. با این وجود برخی از شرایط ژنتیکی یا عوامل محیطی ممکن است به توسعه سرطان ستون فقرات کمک کند.

عوامل خطر شناخته شده عبارتند از:

• سابقه قبلی سرطان: سرطانهایی که احتمال بیشتری برای گسترش آن به ستون فقرات دارند، شامل مواردی از پستان، ریه و پروستات و نیز میلوما هستند.
• اختلال درسیستم ایمنی : بعضی از افراد مبتلا به سیستم ایمنی بدن، لنفوم نخاعی را ایجاد می کنند.
• اختلالات ارثی: بیماری فون هیپال-لینداو ( Von Hippel-Lindau )و نوروفیبروماتوز نوع ۲ (NF2) شرایطی هستند که گاهی اوقات با تومورهای نخاعی همراه است.
• مواجهه: در معرض پرتودرمانی یا مواد شیمیایی صنعتی قرار گرفتن  احتمال ابتلا به سرطان ستون فقرات را افزایش می دهد. هر چه شدت و مدت مواجهه  بیشتر باشد این خطر بیشتر است.

یافته های بالینی

علائم سرطان نخاعی بستگی به عوامل متعددی از قبیل نوع تومور، اندازه، محل و همچنین سن و تاریخجه سلامتی بیمار دارد. برخی علائم سرطانی ستون فقرات شامل درد، بیحسی، ضعف و مشکل درادرار کردن است.

علائم سرطان ستون فقرات ممکن است بسیار به کند ی ظاهر شوند.از طرف دیگر در برخی موارد، آنها به سرعت، حتی در عرض چند ساعت یا روز اتفاق می افتند. تومورهای متاستاتیک ستون فقرات که از محل دیگری در بدن مانند پروستات یا کلیه به ستون فقرات گسترش یافته اند، اغلب به سرعت پیشرفت می کنند.

نشانه قابل توجه سرطان های ستون فقرات ،درد است. درد ممکن است از وجود تومور در ستون فقرات، فشار دادن بر  انتهای عصب حساس یا ایجاد بی ثباتی در ستون فقرات باشد. هنگامی که ستون فقرات به درستی درامتداد خط شاقول قرار نگرفته باشد، دیگر علائم جسمی قابل علاج ممکن است به دنبال داشته باشد (مثلا کجی ستون فقرات بطرفین، قوز یا کوتولگی).

هنگامی که تومور بر روی نخاع فشار می آورد، علائم ممکن است با سوزش یا گزگز دردست ها یا پاها شروع شود. بعد، بیماران ممکن است احساس ناخوشایندی را تجربه کنند، طوریکه نمی دانند   که پای آنها کجا قرار دارد، و یا برای باز و بستن  دکمه ها یا استفاده از کلید ها مشکل داشته باشند. با پیشرفت بیماری، علائم سرطان ستون فقرات ممکن است به ضعف، عدم توانایی حرکت پاها و در نهایت فلج تبدیل شود.

برخی از علائم مشترک تومورهای ستون فقرات ممکن است عبارتند از:

• درد (درد پشت و / یا گردن، بازو و / یا درد پا)
• ضعف عضلانی یا بی حسی در بازوها یا پاها
• سختی راه رفتن
• از دست دادن احساس عمومی
• مشکل با ادرار کردن (بی اختیاری یا احتباس ادرار)
• تغییر در عادات روده (احتباس مدفوع)
• فلج به درجه های مختلف
• ناهنجاریهای ستون فقرات
• درد و یا مشکل با ایستادن

تشخیص تومورهای ستون فقرات

برنامه درمان سرطان ستون فقرات جامع با تشخیص دقیق آغاز می شود.برای این منظور نیاز به کارشناسان سرطان و استفاده از انواع فناوری های تصویربرداری و ابزارهایی که برای تشخیص سرطان های ستون فقرات طراحی شده اند وجود دارد. هنگامی که ما به یک تشخیص دقیق سرطان ستون فقرات رسیدیم و محل، نوع و درجه تومور را تعیین کردیم، ما با شما کار خواهیم کرد تا یک برنامه درمان با توجه به نیازها، ترجیحات و اهداف شما را آماده سازیم. به علت پیچیدگی تومورهای ستون فقرات، درمان باید براساس رویکرد متناسب و فردی باشد. بیماران عزیز باید توجه داشته باشند که در بیشتر موارد نمیتوان برای تومورهای مشابه در تمام بیماران از یک رویکرد درمانی استفاده کرد.

آزمایشات برای تشخیص سرطان ستون فقرات عبارتند از:

آنژیوگرافی
در طول آنژیوگرافی برای سرطان ستون فقرات، اشعه ایکس چندین تصویر سه بعدی( ۳D) را از رگ های خونی که ستون فقرات را تامین می کنند به دست می آورند. این آزمایش ممکن است برای طرح ریزی جراحی یک تومور که در نزدیکی محدوده بسیاری از عروق خونی باشد، مورد استفاده قرار گیرد. گاهی اوقات این آزمون برای  بستن (آمبولیزاسیون)  رگهای خونی تغذیه کننده تومور قبل از عمل جراحی  استفاده می شود و هدف آن کوچکتر شدن تومور و کاهش احتمال خونریزی شدید هنگام عمل جراحی است..

نمونه گیری از مایع نخاعی
یک روش است که در آن یک سوزن به قسمت پایین ستون ستون فقرات وارد می شود تا مایع مغزی نخاعی را برای آزمایش نمونه گیری کند یا بداخل آن  دارو تزریق کند. ما ممکن است از این روش استفاده کنیم تا نمونه ای از مایع مغزی نخاعی (CSF) را برای آزمایش در آزمایشگاه جمع آوری کنیم. همچنین ممکن است برای تزریق داروها مانند بیهوشی ستون فقرات یا داروهای شیمی درمانی استفاده شود.

اسکن استخوان پزشکی هسته ای
اسکن استخوان پزشکی هسته شامل تزریق دوز کوچکی از مواد رادیواکتیو به یک رگ خونی است که در آن از طریق جریان خون منتقل می شود و در استخوان جمع می شود و توسط اسکنر از طریق تصویربرداری هسته ای شناسایی می شود. با استخراج تصاویری از استخوان ها بر روی صفحه نمایش کامپیوتر یا فیلم، اسکن استخوان پزشکی هسته ممکن است نشان دهد که آیا سرطان ستون فقرات به استخوان گسترش یافته است  یا خیر و همچنین محل سرطان را میتواند مشخص نماید.

سایر آزمایشات تصویربرداری
آزمایشات تصویربرداری برای سرطان ستون فقرات، تصاویری از ستون فقرات را برای تعیین محل و درجه تومورهای ستون فقرات تولید می کنند. تصاویر رنگی ممکن است برای برجسته کردن نخاع و ساختار عصبی استفاده شود. سایر آزمایشات تصویربرداری که در تشخیص سرطان ستون فقرات استفاده می شود عبارتند از:

MRI
سی تی اسکن
اسکن PET

درمان

درمان سرطان ستون فقرات بسته به تعدادی از عوامل، از جمله نوع، مرحله و مکان بیماری، متفاوت است. درمان های شایع عبارتند از:

عمل جراحی
درمان سرطان ستون فقرات  گاهی اوقات شامل جراحی می شود. هدف جراحی سرطان ستون فقرات بستگی به عوامل متعدد، از جمله محل و درجه تومور و علائم موجود است.

وقتی تومور به یک قسمت از ستون فقرات محدود می شود، ممکن است جراحی برای برداشتن سرطان انجام دهیم. برای تومورهای متاستاتیک ستون فقرات، ممکن است جراحی را برای تسکین علائم انجام دهیم. به عنوان مثال، ما معمولا از استراتژی های جراحی برای رفع فشار از ستون  فقرات و بی ثباتی آن استفاده می کنیم و درد را از بین می بریم. جراحی سرطان ستون فقرات همچنین ممکن است با هدف برداشتن فشار از روی نخاع و اعصاب و یا برقرای جریان طبیعی  مایع مغزی نخاعی شود.

در گذشته، جراحی برای درمان تومورهای ستون فقرات نسبتا بزرگ بود. با پیشرفت تکنولوژی، ما بسیاری از این جراحی ها را به صورت کم تهاجمی انجام می دهیم. جراحی کم تهاجمی ستون فقرات به شما اجازه می دهد تا  بر روی پای خود راه برویدو بازگشت به فعالیت های طبیعی را سریع تر، و با درد کمتری از سر گیرید. این روش  همچنین به شما اجازه می دهد که سلامت تغذیه خود را حفظ کنید و سریعتر به زندگی طبیعی برگردید.

شیمی درمانی

داروهای شیمی درمانی ممکن است به صورت خوراکی به صورت قرص یا تزریق داخل ورید تجویز شوند. برای برخی تومورهای ستون فقرات، داروها ممکن است به طور مستقیم به مایع مغزی نخاعی داده شوند. شما ممکن است شیمی درمانی را به تنهایی یا در ترکیب با سایر درمان های سرطان ستون فقرات مانند جراحی و / یا پرتودرمانی دریافت کنید.

مقابله با عوارض جانبی شیمی درمانی سرطان ستون فقرات
شیمی درمانی به سرعت بر سلولهای سرطانی در حال تقسیم اثر میکند. با این حال، برخی از سلول های سالم بدن نیز به سرعت در حال تقسیم شدن هستند، مثل فولیکول های مو، دهان، معده و مغز استخوان. هنگامی که داروهای شیمی درمانی به این سلول های سالم آسیب می رسانند، عوارض جانبی شیمیایی زیر ممکن است ایجاذ شود:

ریزش مو
تهوع و استفراغ
اسهال
افزایش خطر عفونت (ناشی از تعداد گلبولهای سفید خون کم)
خستگی (ناشی از تعداد گلبولهای قرمز کم)
کبودی و خونریزی آسان (ناشی از تعداد کم پلاکت خون)
قبل از شروع شیمی درمانی، تیم مراقبت شما با شما ملاقات خواهد کرد تا به سوالات شما پاسخ دهد و در مورد آنچه که از درمان انتظار دارید صحبت کنید، از جمله چگونگی کمک به درمان عوارض جانبی شیمی درمانی. برای مثال، پزشک شما ممکن است قبل و بعد از درمان داروهای خاصی را برای مبارزه با تهوع و یا پیشگیری از عفونت تجویز کند. ما همچنین آزمایش های معمول خون را برای نظارت بر تعداد گلبول های خون انجام خواهیم داد. پزشک شما همچنین ممکن است استروئیدها را تجویز کند تا به بهبود عملکرد عصبی و افزایش اشتها کمک کند. مژسترول داروی استروئیدی  افزاینده اشتها است که در این مورد بکار میرود.

درمان های حمایتی  مانند تغذیه درمانی، حمایت طبیعی، کنترل درد و توانبخشی سرطان ممکن است به کاهش اثرات جانبی شیمی درمانی کمک کند و شما را قوی نگه دارد تا بتوانید کیفیت زندگی خود را در طول درمان حفظ کنید.

پرتو درمانی
ما از سیستم های تحویل بسیار هدفمند استفاده می کنیم که به ما امکان می دهد دوز و دقت تابش را به تومور نخاعی افزایش دهیم و در عین حال آسیب به بافت سالم را کاهش دهیم.

پرتو درمانی سرطان ستون فقرات معمولا پس از برداشتن جراحی تومور استفاده می شود، برای از بین بردن سلول های توموری میکروسکوپی غیر قابل دیدن که احتمالا در محیط عمل باقی مانده اند. همچنین ممکن است برای تومورهای متاستاتیک ستون فقرات (تومورهایی که از قسمت دیگری از بدن به ستون فقرات گسترش یافته اند) مفید باشد.

خصوصیت پرتو درمانی شما بر اساس چندین عامل، از جمله نوع و اندازه تومور نخاعی و میزان بیماری خواهد بود. پرتودرمانی خارجی برای سرطان های ستون فقرات استفاده می شود. منطقه تابشی معمولا شامل تومور و ناحیه اطراف تومور است. برای تومورهای متاستاتیک ستون فقرات، گاهی اوقات تابش به تمام ستون فقرات داده می شود.

درمان عوارض جانبی پرتودرمانی سرطان ستون فقرات
بسته به دوز تابش، محل و سایر عوامل، ممکن است برخی از عوارض جانبی پرتودرمانی شامل خستگی، ریزش مو، سوزش پوست و آسیب عصبی را تجربه کنید.

برای کاهش عوارض جانبی تابش و کمک به حفظ قدرت و کیفیت زندگی شما ، تیم مراقبت های ما  فعالانه با شما کار می کند تا راه حل های مبتنی بر نیازهای شما را بسازد. به عنوان مثال، ممکن است استروئیدها را برای کمک به کاهش تورم، یا رقیق کننده خون برای حل شدن لخته های خون و جلوگیری از انتقال آنها به ریه ها، تجویز کنیم.

شما همچنین می توانید از خدمات مراقبتی حمایتی مانند تغذیه درمانی، حمایت از طبیعت، کنترل درد، توانبخشی سرطان و طب سوزنی استفاده کنید. این درمان ها برای کمک به  قوی نگه داشتن شما استفاده میشود، بنابراین شما می توانید درمان را در حین حفظ کیفیت زندگی خود ادامه دهید.

رادیولوژی مداخله ای
با استفاده از رادیولوژی مداخله، پزشکان ما می توانند تومورها را تجسم و روش های مداخله تصویری هدایت شده در زمان واقعی را انجام دهند. ما می توانیم نمونه های بیوپسی را بیابیم، به طور مستقیم به تومورها درمان برسانیم، درمان تسکین دهنده را ارائه  دهیم و پاسخ بیمار را به درمان  بسنجیم.

کیفپلاستی و ورتبروپلاستی(شکل ۳) نمونه هایی از روش های کم تهاجمی است که برای درمان شکستگی فشاری ستون فقرات ناشی از سرطان ستون فقرات استفاده می شود. شکستگی های فشاری ستون فقرات می تواند درد شدید، ضعف ستون فقرات، و از دست دادن قد را ایجاد کنند. پزشکان ممکن است کیفوپلاستی یا ورتبروپلاستی ستون فقرات را برای بازسازی ستون فقرات انجام دهند.

هر دو کیفوپلاستی و ورتوبراپلاستی شامل یک دوره کوتاه جراحی و بازتوانی هستند و ممکن است به شما کمک کند برای:

تسکین درد
بازسازی ارتفاع ستون فقرات
تقویت مهره برای جلوگیری از شکستگی مجدد
کاهش ضعف ستون فقرات
تثبیت شکستگی ها

شکل ۱- ام آر آی بیمار مبتلا به تومور داخل نخاع

شکل ۲- گسترش تومور متاستازی مهره به کانل نخاع

شکل ۳-

درمان هدفمند(target therapy)
درمان هدفمند برای سرطان ستون فقرات برای هدف قرار دادن مسیرهای خاص یا ناهنجاری موجود  در سلول های تومور نخاعی درگیر در رشد تومور بکار میرود. ما به احتمال زیاد ترکیب درمان هدفمند با سایر درمان های سرطان ستون فقرات، مانند شیمی درمانی را بکار میگیریم. این درمان اغلب گزینه ای برای بیماران مبتلا به سرطان ستون فقرات است که پس از درمان های قبلی سرطان ستون فقرات  عود تومور دارند.

یک نوع درمان هدفمند برای تومورهای ستون فقرات یک آنتی بادی مونوکلونال است که برای متوقف ساختن عروق خونی جدیدی که تومور نیاز به رشد دارد (یک فرایند به نام آنژیوژنز) بکار میرود.

مدیریت اثرات جانبی سرطان ستون فقرات هدف درمان
درمان هدفمند می تواند عوارض جانبی مانند  کم خونی، خستگی، زخم دهان، حالت تهوع، اسهال، فشار خون بالا و ایجاد مایع (معمولا در پاها) ایجاد کند. در طول درمان سرطان ستون فقرات، تیم مراقبت های ویژه شما خدمات مختلف حمایتی ارائه می دهد تا شما را قوی نگه دارد، عوارض جانبی را کاهش دهد و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشد.