دررفتگی مفصل ران

تعریف

در این مقاله به دررفتگی مفصل ران می پردازیم که ناشی از آسیب دیدگی در  یک سانحه می باشد. دررفتگی مفصل ران هنگامی اتفاق می افتد که سر استخوان ران از جای خود در استخوان لگن خارج شود. به طور معمول یک نیروی عمده برای جابجایی مفصل ران لازم است. برخورد اتومبیل و سقوط از ارتفاع قابل توجه از علل شایع هستند و در نتیجه، آسیب های دیگر، مانند  شکستگی استخوان ها اغلب با دررفتگی اتفاق می افتد.

دررفتگی مفصل ران یک اورژانس پزشکی جدی است. درمان فوری ضروری است.

آناتومی

مفصل ران  یک مفصل توپ و سوکت است. سوکت به وسیله استابولوم تشکیل شده است که بخشی از استخوان بزرگ لگن است. توپ سر استخوان ران است که انتهای فوقانی استخوان ران می باشد.

یک بافت صاف به نام غضروف مفصلی سطح توپ و سوکت را می پوشاند. این بافت سطح اصطکاک کمتری را ایجاد می کند که به استخوان ها کمک می کند تا به راحتی در کنار یکدیگر بلغزند.

استابولوم توسط فیبروکارتیلای قوی به نام لابروم احاطه می شود. لابروم یک محافظ را اطراف سوکت تشکیل می دهد  و به ثبات اتصال در مفصل کمک می کند.

شرح

شکل ۱٫ دررفتگی هیپ به پشت

شکل ۲٫ دررفتگی هیپ به جلو

هنگامی که دررفتگی مفصل ران وجود دارد، سر استخوان ران یا به عقب یا به جلو رانده می شود.

• دررفتگی هیپ به پشت. در تقریباً ۹۰٪ از بیماران دررفتگی مفصل ران، استخوان ران به جهت عقب از سوکت خارج می شود. به این مورد دررفتگی به پشت گفته می شود. در این دررفتگی ، پا بداخل میچرخد و زانو خم میشود(شکل ۱).

• دررفتگی هیپ به جلو. هنگامی که استخوان ران از سوکت خود به سمت جلو خارج شود، هیپ فقط کمی خم خواهد شد و پا به طرف خارج و دور از وسط بدن می چرخد(شکل ۲).

با دررفتگی مفصل ران ، رباط ها، لابروم ، عضلات و سایر بافت های نرم نگهدارنده استخوان ها اغلب آسیب می بینند. به همین ترتیب اعصاب اطراف هیپ نیز ممکن است آسیب ببیند.

علائم

دررفتگی مفصل ران بسیار دردناک است. بیماران قادر به حرکت دادن ران نیستند و در صورت آسیب عصبی ممکن است در ناحیه کف پا یا مچ پا هیچ احساسی نداشته باشند.

علت

برخورد با وسایل نقلیه موتوری شایعترین علت دررفتگی مفصل ران است. دررفتگی اغلب وقتی اتفاق می افتد که زانو به داشبورد برخورد کند. این نیرو استخوان ران را به عقب رانده، که سر توپ استخوان ران را از سوکت هیپ خارج می کند. پوشیدن کمربند ایمنی می تواند خطر دررفتگی مفصل ران را در حین برخورد تا حد زیادی کاهش دهد.

سقوط از ارتفاع قابل توجه (مانند نردبان) یا حادثه صنعتی نیز می تواند نیروی کافی برای جابجایی مفصل ران ایجاد کند.

با دررفتگی مفصل ران، اغلب صدمات مرتبط با آن مانند شکستگی در لگن و پاها و آسیب دیدگی پشت، شکم، زانو و سر وجود دارد. شاید شایعترین شکستگی در مواقعی اتفاق بیفتد که سر استخوان ران در هنگام آسیب دیدگی از قسمت انتهایی سوکت مفصل ران جدا شود. به این حالت شکستگی استابولار دیواره خلفی گفته می شود.

معاینه بالینی

دررفتگی مفصل ران یک اورژانس پزشکی است.  سعی نکنید اندام تحتانی مصدوم را جابجا کنید و یا اینکه در رفتگی را جا بندازید، بلکه او را با پتو گرم نگه دارید و به بیمارستان برسانید .

در مواردی که دررفتگی مفصل ران تنها آسیب دیدگی است، یک جراح ارتوپدی اغلب می تواند با نگاه کردن به وضعیت پا، آن را تشخیص دهد. از آنجا که دررفتگی مفصل ران اغلب با صدمات اضافی اتفاق می افتد، پزشک شما ارزیابی فیزیکی کاملی را انجام می دهد.

پزشک ممکن است برای نشان دادن موقعیت دقیق استخوانهای دررفته و همچنین هرگونه شکستگی اضافی در مفصل ران یا استخوان ران، آزمایش های تصویربرداری مانند رادیوگرافی سفارش دهد.

درمان

روشهای جااندازی

در صورت عدم وجود صدمات دیگر، پزشک بیهوشی یا آرام بخش را تجویز می کند و استخوان ها را به حالت مناسب خود باز می گرداند. به این عمل جا اندازی گفته می شود. این جا اندازی  با آنچه بیتار ها و شکسته بند های محلی ادعا میکنند که دررفتگی را جا انداخته اند بسیار بسیار متفاوت است و باید حتما بوسیله متخصص ارتوپد انجام شود.

در بعضی موارد، احیا باید در اتاق عمل با بیهوشی انجام شود. در موارد نادر، بافتهای نرم پاره شده یا قطعات استخوانی کوچک  مانع جا اندازی می شوند. در صورت بروز این حالت، عمل جراحی برای برداشتن بافتهای گیر کرده و قرار دادن صحیح اجزاِ مفصل در برابر هم لازم است.

پس از جا اندازی، جراح مجموعه دیگری از پرتونگاری و احتمالاً سی تی  اسکن  (CT) را برای اطمینان از محل صحیح مفصل جا اندازی شده تجویز می کند.

عوارض

دررفتگی مفصل ران می تواند عواقب طولانی مدت داشته باشد، به ویژه اگر شکستگی هایی به همراه داشته باشد.

• آسیب عصبی. از آنجا که استخوان ران به ویژه در جابجایی های خلفی از سوکت به بیرون رانده شده است، می تواند اعصاب را  دچار کشش کند. عصب سیاتیک، که از قسمت لگن تا پایین پشت پاها امتداد دارد ، عصبی است که متضرر می شود. آسیب دیدگی عصب سیاتیک ممکن است باعث ضعف در قسمت تحتانی پا شود و بر توانایی حرکت زانو، مچ پا و کف پا به طور عادی تأثیر بگذارد. آسیب عصب سیاتیک در تقریباً ۱۰٪ بیماران دررفتگی مفصل ران رخ می دهد. اکثر این بیماران بهبودی عصبی را تجربه می کنند.

• نکروز استخوان. همانطور که استخوان ران از سوکت خارج می شود، می تواند رگ های خونی و اعصاب را پاره کند. هنگامی که خون رسانی به استخوان از بین برود، استخوان می تواند بمیرد و در نتیجه نکروز استخوان ایجاد می شود (همچنین به آن نکروز آواسکولار و یا سیاه شدگی استخوان نیز گفته می شود). این وضعیت دردناکی است که در نهایت می تواند منجر به از بین رفتن مفصل هیپ و آرتروز شود.

• آرتروز. غضروف محافظی که استخوان را پوشانده است نیز ممکن است آسیب ببیند، که خطر ابتلا به آرتروز در مفصل را افزایش می دهد. ورم مفاصل سرانجام می تواند منجر به نیاز به روشهای دیگر مانند تعویض کامل مفصل ران شود.

بهبود

بهبودی مفصل ران پس از دررفتگی، گاهی اوقات ۲ تا ۳ ماه طول می کشد. در صورت وجود شکستگی های اضافی، زمان توان بخشی ممکن است طولانی تر باشد. پزشک ممکن است برای محافظت از مفصل ران از جابجایی مجدد، حرکت آن را چندین هفته محدود کند. فیزیوتراپی اغلب در طول دوره نقاهت توصیه می شود.

بیماران اغلب طی مدت کوتاهی راه رفتن را با عصا شروع می کنند. وسایل کمکی راه رفتن، مانند واکر و انواع عصا به بیماران برای حرکت کمک می کند.